برای تشخیص فیروزه زنده، شناخت ویژگی‌های خاص آن به شما کمک می‌کند. فیروزه زنده به دلیل ساختار طبیعی و خلوص بالای خود دارای رنگی شفاف و درخشان است که عمدتاً در طیف‌های آبی و آبی-سبز دیده می‌شود. این رنگ ثابت است و با گذشت زمان تغییر نمی‌کند؛ اما فیروزه مرده به‌تدریج کدر و مات شده و شفافیت خود را از دست می‌دهد. اگر در سنگ تغییرات رنگی به‌صورت خطوط یا لکه‌های سبز مشاهده شود، احتمالاً سنگ در حال از دست دادن خاصیت طبیعی و کیفیت خود است.

فیروزه از مواد حساس به روغن، مواد شیمیایی، و حتی رطوبت زیاد است، و این عوامل به‌مرور باعث افت کیفیت آن می‌شوند. مثلاً وقتی فیروزه با روغن یا چربی تماس پیدا می‌کند، این مواد به ساختار سنگ نفوذ کرده و رنگ آن را تغییر می‌دهند. از این رو، اگر سنگ فیروزه تغییر رنگ دهد یا درخشندگی خود را از دست بدهد، ممکن است به اصطلاح "مرده" شده باشد.

یکی دیگر از راه‌های شناخت فیروزه زنده، لمس سطح آن است. سطح فیروزه زنده معمولاً دارای بافتی یکنواخت و نرم است، در حالی که سنگ‌های غیرطبیعی یا مرده اغلب سطحی ناهموار و سخت دارند. همچنین توصیه می‌شود در هنگام خرید سنگ فیروزه، آن را در محیط‌های مختلف نوری بررسی کنید تا به تغییرات رنگی احتمالی پی ببرید.

برای نگهداری از فیروزه، از قرار دادن آن در معرض مستقیم آب و مواد شیمیایی و چربی‌ها خودداری کنید. نگهداری فیروزه در محیط‌های خشک و خنک باعث حفظ کیفیت و درخشندگی آن در طول زمان می‌شود و از ترک‌خوردگی یا تغییر رنگ جلوگیری می‌کند.

سنگ فیروزه از قدیمی‌ترین و پرطرفدارترین سنگ‌های قیمتی است، اما برخلاف ظاهر سخت و مقاوم آن، این سنگ در برابر عوامل محیطی و شرایط خاص بسیار حساس است. ترک خوردن فیروزه یک پدیده شایع است که به‌ دلایل متعددی رخ می‌دهد و رازهایی جالب در پس آن نهفته است.

۱. حساسیت به تغییرات رطوبت: فیروزه به‌طور طبیعی در محیط‌های خاصی شکل می‌گیرد که دارای رطوبت و دمای کنترل‌شده‌ای هستند. تغییر ناگهانی رطوبت، به‌ویژه در محیط‌های خشک، می‌تواند باعث ترک‌خوردن این سنگ شود، زیرا بافت آن به این تغییرات حساس است.

۲. تماس با مواد شیمیایی و روغن‌ها: فیروزه نسبت به چربی‌ها، مواد شیمیایی و اسیدها بسیار حساس است. تماس این سنگ با مواد آرایشی، عطرها، و روغن‌ها می‌تواند به بافت داخلی آن نفوذ کند و باعث تغییر رنگ یا ترک‌خوردگی شود.

۳. گرمای بیش از حد: حرارت بالا به فیروزه آسیب می‌زند. اگر سنگ فیروزه در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای شدید قرار گیرد، رطوبت طبیعی خود را از دست می‌دهد و این باعث ترک‌خوردگی آن می‌شود.

۴. فشار و ضربه: هرچند فیروزه سنگی با ظاهر سخت به‌نظر می‌رسد، اما نسبت به ضربه حساس است. برخورد و ضربه‌های ناگهانی می‌تواند به ساختار بلورین آن آسیب بزند و باعث ترک‌خوردگی آن شود.

مراقبت مناسب و قرار دادن فیروزه در شرایط نگهداری ایده‌آل، می‌تواند از ترک‌خوردگی این سنگ ارزشمند جلوگیری کند و درخشندگی و زیبایی آن را حفظ کند.